Мақолалар

Қубла Арал бойы халықлары, олардың турмысы, хожалығы, саўда-экономикалық байланыслары, үрп-әдетлери, тарийхый естеликлери ҳаққында көплеген сырт елли изертлеўшилер тәрепинен жыйналған мағлыўматлар сақланған. Мысалы, XVIII - XIX әсирлерге тийисли рус изертлеўшилериниң жазып қалдырған күнделиклери, мақалалары, китаплары, хатлары ҳ.т. басқаларды Қубла Арал бойы халықлары тарийхын изертлеўде тарийхый ... (Давоми)

Пирим Хожаның исми 1741-1744-жыллардағы Оренбург шегера комиссиясының ҳүжжетлеринде ушырасады. Пирим Хожа аталық дәўиринде 1811-жылы салынған мусылманлардың жоқары оқыў орны, медресе қурылған. Оның қәбири медресе қапталында жайласқан. Ҳәзир бул теберик орында жаңа Жумамешит тикленип, халыққа хызмет етип атыр. Айтып кетиўимиз керек, Хожели халқының аўызбиршилиги арқасында Пирим ... (Давоми)

Қабылжан баба мақбарасы гөне Хожелиниң, Хожели-Нөкис трассасы бойына жақын жерге жайласқан. Қабылжан баба тарийхы төмендегише: Сейид деген жас бала жигит алыстан Хожа елине барсам ҳәм Пирим ийшан бабаға қол берсем деп киятырған екен. Ашаршылық заман. Қолында еки зағарасы болған. Жолда ол ҳәлсиреп, шейит болады. Оны Пирим ... (Давоми)

Хожели халқы Бақайбек бабаны жүдә ҳүрметлейди ҳәм қәдир тутады. Халық оны Бақайбек әўлийе деп те айтады. Бақайбек баба естелиги басында: "Баба 1775-жылы туўылған 1840-жылы қайтыс болған" деп жазылған. Мазары гөне Хожелидеги Сүўенли каналының жағасына жақын, ҳәзирги гөне пахта заводтың аймағында. XIX әсирлерде ол жерде үлкен әўлийешилик ... (Давоми)

Бул,-XIX әсирдиң екинши ярымы XX әсирдеги Хожели беклигиндеги қойымшылық. Орайлық орында Юсуп ийшан гүмбези жайласқан. Ол Пирим ийшанның әўлады. Бул муқаддес жерде Хожели халқына белгили инсанлар жерленген, Асаматдин ийшан, Имаматдинжан (тақсыр баба), Сисенбай немереси Кендирбай улы Шайхы ахун, Қулшар улы Амин ахун (1890 -1965), Ақсары ... (Давоми)

Назлымхан cулыў Бул Миздақхан комплексиндеги XIII әсирлерде қурылған тарийхый естелик Назлымхан сулыў деп те айтылып киятыр. Естелик ишинде еле турмысқа шықпастан дүньядан өткен бир қыздың да жерленгени анықланған. Оның қәбири үстиндеги тасларға парсы тилинде философиялық мазмундағы қосық қатарлары жазылған. Соңғы жыллары халық арасындағы әпсана тийкарында қарақалпақ ... (Давоми)

Жазба дәреклерде, қубла Арал бойында, орта әсирлерде өткен белгили шейхәўлийелер қатарында Сулайман Ҳададий Мусевийдиң болғанлығы мәлим. Мәселен XIV әсирлердеги Гургандж ҳәкими Қутлық Тимурдың 1349-жылы жазылған вакуфнамасында төмендегилерди көремиз. Ол пайғамбарлар әўлады, сейит, шейхлар шейхы Сулайман Ҳададий Мусевийге иззет ҳәм ҳүрмет ретинде ... (Давоми)

Хожели қаласының күн батыс тәрепинде бес километр узақлықта жайласқан Миздақхан қойымшылығында Жомарт қассап дүмпешиги бар. Жомарт қассап ҳаққында руўханийлер келтирген диний рәўиятларға қарағанда, ол ерте ашаршылық заманлардың биринде жасаған кәраматлы адам болған. Ол усы дөгеректиң халқына байға да, жарлыға да теңдей хызмет ... (Давоми)

Хожели жасы жағынан Бухара, Самарқанд ҳәм Хийўа қалалары менен бир қатарда турады. Табылған шақмақ таслардан исленген қуралларға қарағанда Хожелиге адамлардың қонысланыўы неолит дәўирине, яғный бизиң эрамызға шекемги төртинши-үшинши мыңыншы жылларға туўра келеди. Хожели орта әсирлер тарийхында Миздақхан деген атама менен белгили болып, ески қаланың калдыклары ... (Давоми)

Антик дәўириндеги қаланың қарабақанасы, ҳәзирги Миздақхан тарийхый архитектуралық комплексине кириўши Гәўир қала бурын "Шәҳәр Антакия", яғный, "Антакия қаласы", Мазлымхан сулыў естелиги жайласқан бәлентлик "Кохи Антакия" яғный, "Антакия таўы" деп аталған. Александр Македонский қайтыс болғаннан кейин, ол тийкарын салған жүдә үлкен империя унырап кетти ҳәм бир ... (Давоми)