Статьи

Здание хокимията г.Тахиаташ Тахиаташ — название города. Среди народа ходит легенда о том, что там лежал большой камень, напоминающий тюбетейку, поэтому, мол, называли этот город Тахиаташем (букв, "тахиа" — тюбетейка, "таш" — камень). Это можно принять за трактовку народа. На самом же деле, мы думаем, что ... (Читать дальше)

Суенли — это название канала, который раньше протекал по середине старого города Ходжейли. О происхождении данного гидронима существует в народе (в устах людей) следующая легенда. Когда только был вырыт канал, в Ходжейли прибывает хивинский хан. Услышав, что хан пребывает в гостях, Ауезходжа ... (Читать дальше)

Ҳәзирги "Хатеп" ДФХ жайласқан орын (бурынғы Өзбекстанға белгили мал семиртиўге арналған "Хатеп" совхозы) "Әмиўдәрья" аўыллық пуқаралар жыйыны аймағына қарайды. Хожелиниң батыс тусында Хатеп деп аталған ески жаптың үлкен аңғары жатыр. Ол бурынлары Қаракөл, Қаратерен көллерине қуйып турған ири өзек болған. Бирақ, сонғы жылларда Хатептиң суўының ... (Читать дальше)

Туба елаты гөне Хожелиниң шығыс жағында жайласқан. Усы жерде үлкен көл болғаны себебли халық Туба деп атайды. Туба көли қысы-жазы бир кәлпинле турады. Сонлықтан, Хожели халқына Туба бир кәраматлы орындай көринеди. Хожелиде арнаўлы қәнигелер тәрепинен толық үйренилип шығылған хәм пайдаланыўға жарамлы деп табылған 3 жер асты ... (Читать дальше)

"Водник" поселкасы XVII әсирден бери жасап киятырган "Шырашы аўыл"дың күншығыс жағында 1932-жылдан пайда болған поселка типиндеги аўыл. "Шырашы аўыл"да жигирма үйдей шырашылар жасаған. Дәрьядан киятырган қайық, пароходларға, түнде шыра - фанс жағып, маяктай жағысты көрсетип, белги берип отырган. Шырашылар XX әсирдиң 30-жыллары өз күшин жоғалтты. ... (Читать дальше)

Өткен әсирдиң басларында рус санаатшыларының Әмиўдәрья бөлиминде жайласқан қаракалпақлардан жоңышқатуқымы, әсиресе, пахтасатып алыўы күшейе баслайды. Сонлықтан да пахтаның бахасы кем-кем кымбатлайды. Пахташылыктың раўажланып баратырғанын сезген рус саўдагерлери майда, куўаты аз, кол мийнетине тийкарланған кәрханалар курыўға кириседи. Солардың катарында Хожели пахта тазалаў заводы пайда болды. Сол ... (Читать дальше)

Хожели қорғанының қала болып дәслепки пайда болыўы XVII әсирдиң ақырларына туўра келеди. Хожели бул ўақытта Арал менен Хийўа орталығындағы кәрўанлар тоқтап өтетуғын саўда жолы болған (Я.Г.Гулямов "История Орошения Хорезма" стр. 228). Кейинирек ол араллылардың Хийўа менен гүресинде беккем қорғаны ҳәм сиясий орайы ... (Читать дальше)

Әмиўдәрьяның сол жағында Қарабайлыдан 5 километрдей алыслықта Бегжап деп аталған ески жаптың аңғары бар. Бул жаптың сағасы Әмиўдәрьядан алынған. Бегжап Қоңыраттан ары Гөнедәрьяға қуйған. Биз Бегжап ҳаққында гәп етиўди мақул көрип отырмыз. Өйткени, ол ҳаққындағы айырым тарийхый ҳәдийселер көпшиликтиң дыққатын аўдарады. Ол бурын Мейли ата болып ... (Читать дальше)

1916-жылы Ақ патшаға ҳәм ханларға қарсы Орта Азия халықларының кең ен жайған миллий-азатлық ҳәрекети болып өтти. Солардың бири 1916-жылғы Хожелидеги көтерилис еди. Хожели қаласы ҳәм әтирапындағы қарақалпақ, өзбек, қазақ, түркмен халықлары барлығы дерлик бул көтерилиске қатнасқан. Көтерилистиң келип шығыў себеплериниң бири Исфандияр ханның бел аўырыўға тап ... (Читать дальше)

Венгрия илимпазы Армен Вамбери XIX әсирде Орта Азия қалаларына саяхат жасағанда Хожели қаласы ҳаққында төмендеги қолжазбаларды қалдырған: "Дәрьяның ығына қарай тағы азғана жүргеннен соң тастан салынған қорғанлардың қарабаханасы шығып атырғанын көресең. Ол Гәўир қаласы деп аталады. Мен дәслеп Гәўир дегенде әййемги замандағы ... (Читать дальше)