Мақалалар

Тақыятас қаласы ҳәкимияты имараты Тақыятас қаласы тарийхын Хожели қаласы тарийхынан бөлип алып қараўға болмайды. Себеби, Тақыятас қаласы Хожели районы аймағындағы қала типиндеги мәкан болған. Тақыятастың өтмиш тарийхына нәзер тасласақ, халық арасында "ол жерде тақыяға уқсаған үлкен тас болған, соның ушын Тақыятас ... (Даўамы)

Сүўенли, Хожелиниң гөне қаласының ортасынан бурын ағып турған каналдың аты. Бул гидронимниң келип шығыўы бойынша халық аўзында мынадай аңыз бар: "Жап жаңа қазылған ўақытларда Хожелиге Хийўа ханы келеди. Ханның қонақ үйге түскенин еситкен Әўезхожа бий оны көриўге баратырса, жаптың бойында бир адам балық аўлап отырған екен. ... (Даўамы)

Ҳәзирги "Хатеп" ДФХ жайласқан орын (бурынғы Өзбекстанға белгили мал семиртиўге арналған "Хатеп" совхозы) "Әмиўдәрья" аўыллық пуқаралар жыйыны аймағына қарайды. Хожелиниң батыс тусында Хатеп деп аталған ески жаптың үлкен аңғары жатыр. Ол бурынлары Қаракөл, Қаратерен көллерине қуйып турған ири өзек болған. Бирақ, сонғы жылларда Хатептиң суўының ... (Даўамы)

Туба елаты гөне Хожелиниң шығыс жағында жайласқан. Усы жерде үлкен көл болғаны себебли халық Туба деп атайды. Туба көли қысы-жазы бир кәлпинле турады. Сонлықтан, Хожели халқына Туба бир кәраматлы орындай көринеди. Хожелиде арнаўлы қәнигелер тәрепинен толық үйренилип шығылған хәм пайдаланыўға жарамлы деп табылған 3 жер асты ... (Даўамы)

"Водник" поселкасы XVII әсирден бери жасап киятырган "Шырашы аўыл"дың күншығыс жағында 1932-жылдан пайда болған поселка типиндеги аўыл. "Шырашы аўыл"да жигирма үйдей шырашылар жасаған. Дәрьядан киятырган қайық, пароходларға, түнде шыра - фанс жағып, маяктай жағысты көрсетип, белги берип отырган. Шырашылар XX әсирдиң 30-жыллары өз күшин жоғалтты. ... (Даўамы)

Өткен әсирдиң басларында рус санаатшыларының Әмиўдәрья бөлиминде жайласқан қаракалпақлардан жоңышқатуқымы, әсиресе, пахтасатып алыўы күшейе баслайды. Сонлықтан да пахтаның бахасы кем-кем кымбатлайды. Пахташылыктың раўажланып баратырғанын сезген рус саўдагерлери майда, куўаты аз, кол мийнетине тийкарланған кәрханалар курыўға кириседи. Солардың катарында Хожели пахта тазалаў заводы пайда болды. Сол ... (Даўамы)

Хожели қорғанының қала болып дәслепки пайда болыўы XVII әсирдиң ақырларына туўра келеди. Хожели бул ўақытта Арал менен Хийўа орталығындағы кәрўанлар тоқтап өтетуғын саўда жолы болған (Я.Г.Гулямов "История Орошения Хорезма" стр. 228). Кейинирек ол араллылардың Хийўа менен гүресинде беккем қорғаны ҳәм сиясий орайы ... (Даўамы)

Әмиўдәрьяның сол жағында Қарабайлыдан 5 километрдей алыслықта Бегжап деп аталған ески жаптың аңғары бар. Бул жаптың сағасы Әмиўдәрьядан алынған. Бегжап Қоңыраттан ары Гөнедәрьяға қуйған. Биз Бегжап ҳаққында гәп етиўди мақул көрип отырмыз. Өйткени, ол ҳаққындағы айырым тарийхый ҳәдийселер көпшиликтиң дыққатын аўдарады. Ол бурын Мейли ата болып ... (Даўамы)

1916-жылы Ақ патшаға ҳәм ханларға қарсы Орта Азия халықларының кең ен жайған миллий-азатлық ҳәрекети болып өтти. Солардың бири 1916-жылғы Хожелидеги көтерилис еди. Хожели қаласы ҳәм әтирапындағы қарақалпақ, өзбек, қазақ, түркмен халықлары барлығы дерлик бул көтерилиске қатнасқан. Көтерилистиң келип шығыў себеплериниң бири Исфандияр ханның бел аўырыўға тап ... (Даўамы)

Венгрия илимпазы Армен Вамбери XIX әсирде Орта Азия қалаларына саяхат жасағанда Хожели қаласы ҳаққында төмендеги қолжазбаларды қалдырған: "Дәрьяның ығына қарай тағы азғана жүргеннен соң тастан салынған қорғанлардың қарабаханасы шығып атырғанын көресең. Ол Гәўир қаласы деп аталады. Мен дәслеп Гәўир дегенде әййемги замандағы ... (Даўамы)